13 Temmuz 2008 Pazar

SÜTÇÜ İMAM, NENE HATUN'U KURTARDI MI, KURTARMADI MI?

Sütçü İmam Olayı

Maraş Savunması sırasında İkinci Fransız kuvvetlerinin şehre girişinin ertesi günü (31 Ekim 1919 Cuma) şehirdeki huzursuzluk had safhaya varmıştı.

Akşam vakti, havanın karaması ile olayların sükûn bulması beklenirken, Uzunoluk hamamından çıkan 3 kadın ve bohçalarını taşıyan bir erkek çocuğunu gören Fransız-Ermeni devriyesinden bir asker; "Burası artık Türk memleketi değildir. Fransız müstemlekesinde peçe ile gezilmez!" diyerek kadınların peçesini zorla açmak istedi. Kadınlar ise bağırıp, feryat ederek yakındaki Kel Hacı'nın kahvesinden yardım istediler. Olay yerine ilk müdahale eden çakmakçı Sait; "Gavur oğulları! Dokunmayın bacılarıma!" diyerek Fransız Ermeni Lejyonerlerinin üzerine yürüdü. üzerinde silah olmayan çakmakçı Sait, açılan ateş sonucu ağır yaralanmıştır. Bu sırada adı İmam olan ve geçimini temin etmek için süt sattığı için Sütçü İmam olarak tanınan İmam, yanında bulunan silahı ile ateş açmış ve bir Fransız-Ermeni Lejyoner askerini öldürmüş, bir diğerini de yaralamıştır.

Sütçü İmam Kimdir?

Sütçü İmam, (asıl adı İmam, süt satarak geçimini sağladığı için "Sütçü" lakabı verilmiştir). Uzunoluk semtinde süt satarak geçimini sağlayan, hem de fahri olarak bugünkü çınarlı ( eski Bektutiye) Camiinde imamlık yapan İstiklal Savaşı kahramanı.Sütçü İmam 1871 yılında Maraş'ın Fevzi Paşa Mahallesinde doğmuştur. Nüfus kaydında babasının adı Kireççi Oğlu Ömer 'dir. Anasının adı Emine 'dir. Üç kız bir erkek çocuğu vardır. 31 Ekim 1919 da, düşmana ilk kurşunu atan Sütçü İmam, düşmanın Maraş'tan kovulmasından sonra, harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak Belediyeye odacı alınmış, bu vazifesi yanında kaledeki topun idaresi kendisine verilmişti. Düşmanın Kahramanmaraş'tan kovulduğunu hatta Cumhuriyetin ilan edildiğini idrak eden Sütçü imam, Cumhuriyetin ilanı dolayısıyla Kaleden 101 pare top atışı yaparken namlunun ısınmasından dolayı ağızdan dolma top patlamış Sütçü imamı kale burcuna sermiştir. Alman Eytamhanesinde tedavi altına alındıysa da iki gün sonra 25 Kasım 1922 tarihinde vefat etti. Çınarlı Cami mezarlığına defnedildi.

Nene Hatun Olayı

1877 yılında 8 Kasım'ı 9 Kasım'a bağlayan gece, Osmanlı vatandaşı olan Ermeni çeteleri Erzurum'un Aziziye Tabyası'na girmeyi başarmışlardı. Tabyayı koruyan Türk askerlerini uykuda yakalayıp kılıçtan geçirdiler. Bu sırada arkadan gelen Rus askerleri ise hiçbir zorlukla karşılaşmadan tabyayı ele geçirdiler. Baskından yaralı olarak kurtulan bir er haberi Erzurumlulara ulaştırdı. Sabah ezanından hemen sonra "Moskof askeri Aziziye Tabyası'nı ele geçirdi" şeklinde minârelerden Erzurum halkına haber verildi. Bu haberin ardından Erzurum halkından silahı olan silahını, olmayanlar ise balta, tırpan, kazma, kürek, sopa ve taşları ellerine alarak Tabya'ya doğru koşmaya başladılar. Koşanlar arasında, erkeği cephede çarpışan Nene Hatun da vardı. Ağabeyi Hasan bir gün önce cepheden yaralı olarak gelmiş ve kollarında can vermişti . Nene Hatun üç aylık bebeğini emzirdikten sonra, "Seni bana Allah verdi. Ben de Ona emânet ediyorum." diyerek vedâlaştıktan sonra bir kaç saat önce ölen ağabeyinin tüfeğini alarak sokağa fırlamıştı.

Erzurumlular, ölüme gittiklerini bildikleri halde, Aziziye Tabyası'na doğru koşuyordu. Tabyaya yerleşmiş olan Rus askerleri, gelenlere yaylım ateşi açtı. Ön sıradakiler o anda şehit oldular. Arkadakiler, geri çekilmek yerine daha bir kararlı ve hızlı olarak ileri atıldılar. Demir kapılar kırılıp içeri girildi. Göğüs göğüse bir savaş başladı. Mükemmel silâhlarla donanmış Rus ordusu, baltalı-tırpanlı, taşlı-sopalı halk karşısında yarım saat tutunabildi. 2300'e yakın Rus askeri öldürülüp, Tabya geri alınmıştır. Türk tarafında ise 1000 kadar şehit verilmiştir.
Nene Hatun o günleri özetle şöyle anlatmıştır:

Ağabeyim Hasan cepheden ağır yaralı olarak bir gece önce eve gelmişti. Bir yandan ona bakarken, bir yandan da 3 aylık çocuğumu emziriyordum. Kardeşim o gece kollarımın arasında öldü. Sabaha karşı minarelerden 'Moskof Aziziye'ye girdi' diye haykırışlar başlayınca, kardeşimin alnını öpüp, 'Seni öldüreni öldüreceğim' diye and içtim. Yavrumu Allah'a emanet ettikten sonra, ağabeyimin tüfeğini ve satırımı alıp dışarı fırladım. Sel gibi Aziziye'ye akıyorduk. Tabyanın mazgallarından düşman ölüm yağdırıyordu. Düşmanda iyi silah vardı, bizde de iman. İleri atıldım. Dadaşlar arasına karıştım. Satırım durmadan kalkıp iniyordu.
Tabya'nın geri alınmasının ardından, aralarında Nene Hâtun'un da bulunduğu yaralıların tedâvisine başlandı. Fakat bu sırada Nene Hâtun yaralı olmasına rağmen diğer yaralıların tedavisini yapmak için çalışmıştır. Nene Hâtun bu özverisiyle tanınıp, saygı ile sevilmiştir.

Nene Hatun Kimdir?

Nene Hatun 1857 yılında Erzurum'da doğdu. Tam doksan sekiz yıl orada yaşadı. Bir kahramanlık sembolü olarak tanındı ve anıldı. Ömrünün son demlerini "Üçüncü Ordu'nun Annesi" olarak geçirdi. 1955 yılında "Yılın Annesi" seçildikten sonra 22 Mayıs 1955 günü Erzurum'da zatürreden vefat etti.

Bütün bu bilgileri durup duruken yazmadım elbet, düşündüm bilmek isteyenler olabilir diye karar verdim. Hadi itiraf edin merak ediyordunuz değil mi? Sütçü İmam, Nene Hatun'u kurtardı mı, kurtarmadı mı?

1. Nene Hatun 1857 de Erzurum'da doğru ve 98 yıl boyunca hep orada yaşadı.
2. Sütçü İmam 1871 de Maraş'da doğdu ve malum olaydan sonra bir süre şehirden ayrılmışsa da, Maraş'ın kurtuluşunun ardından şehre geri dönerek orada vefat etti.
3. Sütçü İmam'ın mesleği sütçülükdür, imamlık yapmış da olsa İmam adını alışı buradan gelmemektedir. İmam kahramanımızın gerçek adıdır.

Öğreten Adam
Fasulye

16 yorum:

Adsız dedi ki...

Son derece faydalı bilgiler.Herkes bu isimleri biliyor ama ne yaptıklarını bilmedikleri için yalan yanlış yerde kullanıyorlar ve komik oluyorlar.Bu güncel konuda aydınlatıcı bilgi verdiğin için tebrikler.

Adsız dedi ki...

guzelmis isime yaradi

Adsız dedi ki...

sevindim :)
fasulye

Adsız dedi ki...

çok teşekür ederim çooook işey yaradı ellerinize sağlık

aşık ahsen dedi ki...

çk tşk ederim sayın googleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

Adsız dedi ki...

:)) sanırım yazı yazmak yerine odev hazırlamalıyım
fasulye

Adsız dedi ki...

çok teşekkürlrr ödevimi yapmama yardımcı oldu

Adsız dedi ki...

çok yararlandım teşekkürler

Adsız dedi ki...

güzelmiş yaaa

Adsız dedi ki...

çok güzeldi ödevimi yapmama yardımcı oldu

Adsız dedi ki...

bana konuşmaları lazım offffff nerden bulcam ödev yarına

Adsız dedi ki...

güzelmiş ya demi çok faydalı şeyler bunlar okuyun öğreninnnn

Adsız dedi ki...

evet

senanur dedi ki...

çokk tesekkür edemmm çok işime yaradıı yarn yazlm vardı çok saolnn :)

Adsız dedi ki...

Güzeldi saolun ben azrail :D

Adsız dedi ki...

çok teşekkür ederim ödevimde çok yardımcı oldu! :D